Hưởng ứng “Tuần lễ Dinh dưỡng và Phát triển” 16 – 23/10/2025

Dinh dưỡng là nền tảng của sức khỏe, là yếu tố quyết định sự phát triển thể chất, trí tuệ và chất lượng cuộc sống của mỗi người. Mỗi bữa ăn hằng ngày không chỉ là để no, mà còn là để khỏe, để phòng bệnh và nâng cao sức đề kháng. Hưởng ứng “Tuần lễ Dinh dưỡng và Phát triển” năm 2025 do Bộ Y tế phát động, chủ đề năm nay kêu gọi mỗi người dân Việt Nam hãy cùng hành động: “Sản xuất, tiêu thụ thực phẩm đa dạng, giàu dinh dưỡng, an toàn, bền vững vì sức khỏe và sự phát triển toàn diện của mỗi người”.

1. Ăn uống đa dạng – Kho báu dinh dưỡng từ thiên nhiên

Một chế độ ăn đa dạng giúp cơ thể nhận đủ các nhóm chất cần thiết: chất bột đường cung cấp năng lượng; chất đạm giúp phát triển cơ bắp, xương và miễn dịch; chất béo là nguồn dự trữ năng lượng; vitamin, khoáng chất và chất xơ điều hòa mọi hoạt động của cơ thể.

Tuy nhiên, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khẩu phần của người Việt vẫn còn thiếu cân đối: lượng rau, quả và sữa chưa đạt khuyến nghị, trong khi tiêu thụ muối, đường, chất béo bão hòa vẫn ở mức cao. Điều này góp phần làm gia tăng các bệnh không lây nhiễm như béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu…

Để ăn uống lành mạnh, mỗi người cần “ăn cầu vồng” mỗi ngày – nghĩa là chọn thực phẩm đa sắc màu để đảm bảo đủ vitamin và chất chống oxy hóa:

• Màu đỏ: Cà chua, dưa hấu, ớt chuông đỏ… chứa Lycopene tốt cho tim mạch.
• Màu cam/vàng: Cà rốt, bí đỏ, xoài, cam… giàu Beta-carotene tốt cho mắt và da.
• Màu xanh lá: Rau bina, bông cải xanh, cải xoong… giàu Folate, Vitamin K, tốt cho máu và xương.
• Màu tím/xanh dương: Việt quất, bắp cải tím, cà tím… chứa Anthocyanin, chất chống oxy hóa mạnh mẽ.
• Màu trắng: Hành tây, tỏi, nấm, chuối… chứa Allicin (trong tỏi) và Kali (trong chuối) tốt cho sức khỏe tổng thể.

Một bữa ăn lành mạnh cần phối hợp đủ 4 nhóm thực phẩm: bột đường, đạm, béo, vitamin – khoáng chất. Ưu tiên thực phẩm tươi, chế biến đơn giản, giảm muối, đường, dầu mỡ; đồng thời uống đủ nước, ăn đúng giờ và duy trì vận động thể chất hằng ngày.

2. An toàn thực phẩm – bảo vệ sức khỏe từ những điều nhỏ nhất

Cùng với việc ăn đa dạng, đảm bảo an toàn thực phẩm là yêu cầu tiên quyết để bảo vệ sức khỏe. Thực phẩm không an toàn có thể chứa vi khuẩn, hóa chất độc hại hoặc tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, gây ngộ độc cấp tính hoặc bệnh mạn tính về gan, thận, ung thư… Theo thống kê của Cục An toàn thực phẩm, mỗi năm Việt Nam vẫn ghi nhận hàng trăm vụ ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng hàng nghìn người – phần lớn do thói quen chế biến và bảo quản chưa đúng cách.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị “Năm chìa khóa vàng” để đảm bảo an toàn thực phẩm – mỗi người dân hoàn toàn có thể thực hiện tại nhà:

• Giữ sạch sẽ: Rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi chế biến, làm sạch bề mặt, dụng cụ nấu nướng.
• Để riêng thực phẩm sống và chín: Tránh nhiễm chéo vi khuẩn.
• Nấu chín kỹ: Đặc biệt là thịt, cá, trứng, hải sản.
• Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn: Không để thức ăn chín ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ.
• Sử dụng nước sạch và nguyên liệu an toàn: Chọn thực phẩm tươi, rõ nguồn gốc, rửa kỹ rau quả trước khi ăn.

3. Một số “mẹo nhỏ” khi đi mua sắm:

• Ưu tiên các cửa hàng, siêu thị uy tín: Chọn mua thực phẩm có tem nhãn, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
• Kiểm tra kỹ hạn sử dụng: Đặc biệt với các sản phẩm đóng gói.
• Quan sát cảm quan: Thực phẩm tươi phải có màu sắc tự nhiên, không có mùi lạ, không bị dập nát, chảy nhớt.
• Mua rau củ quả theo mùa: Thường tươi ngon và ít sử dụng hóa chất hơn.
• Mang túi riêng: Để tránh tiếp xúc trực tiếp với các chất gây ô nhiễm trên túi nilon chợ.

Mỗi người dân – đặc biệt là người bệnh và người nhà – hãy lựa chọn thực phẩm phù hợp với tình trạng sức khỏe, tuân thủ hướng dẫn của nhân viên y tế trong quá trình điều trị. Một chế độ ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng, an toàn và bền vững chính là “lá chắn” tự nhiên giúp chúng ta phòng bệnh, nâng cao chất lượng sống và phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần.

PHÒNG CTXH – KHOA DINH DƯỠNG